معنی wikipedia

مهندسی كامپيوتر و IT
wikipedia
یکی از معروفترین و بزرگترین دایره المعارفهای جهان http://www wikipedia org ویکی پدیا دانشنامه ای مبتنی بر وب و با محتویات آزاد می باشد که با همکاری افراد داوطلب نوشته می شود این دانشنامه حدوداً متشکل از ??? زبان مستقل دنیا می باشد که حدود ??? تای آنها فعال هستند و توسط بنیاد ناسودبر ویکی مدیا پشتیبانی می شوند ورودیهای آن طبق ورودیهای سالنامه ها ، فرهنگهای جغرافیایی و رخدادهای روز می باشند هدف آن آفریدن و پخش سراسری یک دانشنامه آزاد به تمامی زبانهای زنده دنیاست ویکی پدیا با روزانه ?? میلیون کلیک (روی پیوندهایش) جزو پرمخاطب ترین سایتهای مرجع دنیا به حساب می آید ویکی پدیا تقریبا دارای ?/? میلیون مقاله است که بیش از ??????? عدد از آنها به زبان انگلیسی ، بیش از ??????? عدد به زبان آلمانی و بیش از ??????? عدد از آنها به هر کدام از زبانهای ژاپنی و فرانسوی تعلق دارند این دانشنامه در تاریخ ?? دی ???? به صورت مکملی برای دانشنامه تخصصی نوپدیا نوشته شد این دانشنامه با رشد روز افزون خود توانست بذر چندین پروژه خواهر دیگری همچون ویکی واژه ، ویکی نسک و ویکی گزارش را بپاشد هر داوطلب می تواند مقالات آن را با سبک ویکی اضافه یا ویرایش کند و این به آن معنا است که دیگری نیز می تواند همان مقالات را تغییر دهد داوطلبان ویکی پدیا بر سیاست دیدگاه بی طرفانه تاکید می کنند طبق این سیاست دیدگاه هایی که توسط شخصیتهای برجسته یا ادبیات ارائه شده اند بدون هیچ تلاشی برای تایید آنها به طور خلاصه بیان شده اند به دلیل طبیعت باز این دانشنامه تخریب و عدم صحت مطالب از مشکلات همیشگی آن بوده است وضعیت ویکی پدیا به عنوان یک مرجع همیشه مورد اختلاف بوده است گاه آن را به خاطر توزیع رایگان ، خاصیت قابل ویرایش بودن و گستردگی عناوین ستوده اند و گاه آن را هنگام مقایسه با دانشنامه های سنتی به خاطر عدم اطمینان و اعتبار ، جانبداریهای نظام مند و نقص بعضی از عناوین مورد انتقاد قرار داده اند مقاله های آن را در رسانه های جمعی و مراکز علمی نقل کرده اند مقاله های آن تحت مجوز حق تالیف آزاد گنو قابل دسترسی می باشند نسخه زبان آلمانی ویکی پدیا بوسیله دیسکهای فشرده توزیع شده و نسخه های دیگر آن روی سایت های دیگر به صورت Fork یا mirror قرار داده شده اند مشخصات جیمی ولز بنیانگذار ویکی پدیا اینگونه آن را توصیف می کند ویکی پدیا تلاشی برای خلق و توزیع دانشنامه ای با بالاترین کیفیت ممکن برای همه افراد روی زمین و به زبان مادریشان است این دانشنامه روی وبسایت wikipedia org با استفاده از نرم افزاری به نام ویکی که به زبان جزیره هاوایی به معنی سریع می باشد خلق شده است ولز بر این باور است که ویکی پدیا باید به کیفیت دانشنامه بریتانیکا یا بهتر برسد و چاپ شود دانشنامه های متعدد دیگری روی اینترنت هستند و یا قبلا وجود داشته اند در بعضی از آنها مثل دانشنامه فلسفه استانفورد و نوپدیا (که دیگر وجود ندارد) سیاستهای مقاله نویسی سنتی و مالکیت مقاله وجود دارند به طور اتفاقی سایتهایی مثل h2g2 یا Everything2 وجو دارند که به صورت راهنماهایی کلی عمل می کنند و مقالاتشان توسط همگان نوشته و بازنگری می شوند پروژه هایی همچون ویکی پدیا ، Susning nu و the Enciclopedia Libre همگی ویکی هستند و در همه آنها مقالات توسط نویسنده های بی شماری نوشته می شوند و هیچ گونه بازنگری رسمی روی آنها اعمال نمی شود ویکی پدیا تبدیل به بزرگترین نوع دانشنامه ویکی چه از نظر تعداد مقالات و چه از نظر تعداد واژه ها شده است از بین تمامی دانشنامه های موجود ، ویکی پدیا به خاطر گرفتن مجوز حق تالیف آزاد گنو متمایز گشته است ویکی پدیا صریحاً می خواهد تنها یک دانشنامه باقی بماند هدف آن تبدیل شدن به مجموعه کاملی از دانش بشری نیست مجموعه سیاستهایی تحت عنوان ویکی پدیا چه چیزی نیست وجود دارند که مشخص می کنند چه اطلاعاتی نباید در ویکی پدیا گنجانده شوند غالبا این سیاستها باعث مشاجره بر سر اضافه کردن ، حذف یا اصلاح مطلبی خاص شده اند مطالب آزاد مجوز حق تالیف آزاد گنو (GFDL) که مقاله های ویکی پدیا با استفاده از آن عرضه می شوند یکی از بسیار مجوزهای copyleft copyright است که اجازه توزیع دوباره ، خلق آثار مشتق شده و استفاده تجاری از مطالب مقاله ها به شرط ذکر نام نویسنده و ماندن اثر تحت مجوز GFDL را می دهد هنگامی که یک نویسنده اصل اثر خود را به پروژه تحویل می دهد حق تالیف او روی آن اعمال می شود ولی باید قبول کند که اثرش را تحت مجوز GFDL در اختیار عموم بگذارد ممکن است مطالب موجود در ویکی پدیا روی منابع دیگری که از این مجوز استفاده می کنند قرار بگیرند و یا از آن منابع گرفته شده باشند مطالب ویکی پدیا از طریق انبارهای اطلاعات روی صدها منبع به صورت mirror یا fork قرار گرفته اند اگر چه تمامی متون عرضه شده در ویکی پدیا از مجوز GFDL استفاده می کنند ، درصد بالایی از تصاویر و فایلهای صوتی ویکی پدیا رایگان نیستند اقلامی چون لوگوی شرکتها ، نمونه آهنگها یا عکسهای دارای حق تالیفِ خبری با درخواست استفاده عادلانه آورده شده اند اقلامی نیز وجود دارند که با شرط عدم اشتقاق یا فقط برای ویکی پدیا به این دانشنامه داده شده اند تا به حال ویکی پدیا توسط رسانه ها ، مراکز علمی و دیگر منابع به عنوان مرجع یا ضمیمه مورد استفاده قرار گرفته است سازمانهای خبری مقاله های ویکی پدیا را به عنوان منبع نام برده اند و یا در گوشه صفحه وب خود برای کسب اطلاعات بیشتر ، ارجاعی به آن گذاشته اند بعضی از آنها این کار را به طور مرتب انجام می دهند بنابر فهرستی که توسط ویرایشگران ویکی پدیا تهیه شده است ، مقالات ویکی پدیا بیشتر از همه جا در رسانه های خبری ذکر شده اند در رده های پایینتر ، تحقیقات علمی ، کتابها ، همایشها و دادگاه ها قرار دارند برای نمونه وبسایت مجلس نمایندگان کانادا در بخش برای اطلاعات بیشتر در فهرست Bill C-38 به مقاله ویکی پدیا در مورد ازدواج با هم جنس اشاره می کند فهرستهای غیر جامعی از طرف ویکی پدیایی های عضو ویکی پدیا به عنوان منبع تهیه می شوند زبانها ویکی پدیا تا فروردین ???? در برگیرنده ?? زبان فعال بوده است پنج زبان بزرگ آن به ترتیب عبارتند از انگلیسی ، آلمانی ، ژاپنی ، فرانسوی و سوئدی به طور کلی ویکی پدیا دارای ??? گونه زبان ملل دنیا و ?/? میلیون مقاله می باشد زبانهای مختلف به صورت مستقل از هم کار می کنند ویرایشهای زبانی به بقیه زبانهای دیگر محدود یا وصل نشده اند و فقط محدود به سیاستهای کلی نظیر دیدگاه بی طرفانه هستند با اینکه مقالات و تصاویر بین زبانها به اشتراک گذاشته نشده اند ولی اولی از طریق صفحاتی که در آنها درخواست ترجمه می شود و روی زبانهای بزرگتر قرار دارد و دومی از راه انبار عمومی ویکی پدیا حل شده اند مقاله های ترجمه شده بخش کوچکی از مقالات موجود همه زبانها را تشکیل می دهند فهرست زیر نشاندهنده بزرگترین زبانها از نظر تعداد مقالات تا فروردین ?? می باشند: ? انگلیسی (???????) ? آلمانی (???????) ? ژاپنی (???????) ? فرانسوی (???????) ? سوئدی (??????) ? هلندی (??????) ? لهستانی (??????) ? پرتغالی (??????) ? اسپانیایی (??????) ?? ایتالیایی (??????) ?? چینی (??????) ?? نروژی بوکمال (??????) ?? دانمارکی (??????) ?? اسپرانتو (??????) ?? فنلاندی (??????) زبانهای خانواده ژرمن به تنهایی بیش از ? میلیون مقاله را در بر می گیرند ویرایش تقریباً هر کاربری می تواند مقاله های ویکی پدیا را ویرایش کند و تغییرات خود را سریعا ببیند فکر ویرایش مقالات بر این اساس شکل گرفته که همکاری کاربران با یکدیگر می تواند در بهبود کیفیت مقاله ها در طول زمان تاثیر بسزایی داشته باشد همانطور که در توسعه نرم افزارهای بازمتن داشته است نویسندگان آن نیازی به داشتن مدارک رسمی یا تخصص در زمینه موضوعی که ویرایش می کنند ندارند به آنها اخطار داده می شود که ممکن است مقالات آنها توسط هر کس و به هر نحوی که می خواهد ، بی رحمانه مورد ویرایش قرار گیرند و توزیع شوند مقالات آنها توسط هیچ شخص خاصی یا گروه تحریریه ای بازنگری نمی شوند تصمیم گیری در مورد مطالب و سیاستهای ویرایشی ویکی پدیا با توافق عام و رای گیری های تصادفی صورت می گیرد ، اگر چه تصمیم آخر همیشه با جیمی ولز است بدلیل باز بودن ویکی پدیا جنگهای ویرایشی (که جنگهای بازنگری نیز خوانده می شوند) و مشاجره های طولانی غالبا وقتی اتفاق می افتند که ویرایشگران با هم به توافق نمی رسند اعضای انجمنهای ویکی پدیا روند ویرایشی ویکی پدیا را یک عمل دسته جمعی و نوعی جریان اجتماعی و تکامل تدریجی داروینی می دانند مقالات همیشه در معرض ویرایش قرار دارند بدین گونه که ویکی پدیا هیچ گاه مقاله ای را تمام شده تلقی نمی کند تخریب مشکل دائمی ویکی پدیا بوده است سیاستها ویکی پدیا از تمامی شرکت کنندگان خود می خواهد تا هنگام نوشتن دیدگاه بی طرفانه ای داشته باشند و تحقیق ابتکاری را در ویکی پدیا قرار ندهند نگاه بی طرفانه که خود سیاستی غیر قابل بازگشت می باشد هدف دانشنامه را اینگونه بر می شمرد نشان دادن عوامل اختلاف ، توصیف آنها به جای وارد شدن در آنها اگر به این مهم برسیم دیگر ویکی پدیا تنها از یک دیدگاه بی طرفانه بیان نشده است بلکه حاوی تمامی نظرات بی طرفانه مربوط به یک موضوع خواهد بود این سیاست بیان می دارد که به هر دیدگاهی بسته به اعتبارش باید بها داد از این سیاست به خاطر داشتن هدفی غیرقابل دسترسی که در مورد آثار بی اعتبار بی مورد است و به دیدگاه های ضد اخلاقی اجازه ظهور می دهد انتقاد شده است آراء و نظرانی که تا قبل از این منتشر نشده اند تحقیقهای ابتکاری تلقی می شوند بنابر این اجازه ورود را ندارند سیاست تحقیق غیر ابتکاری اینگونه بیان می دارد که آثار این چنینی نمی توانند نمایانگر دیدگاهی بی طرفانه باشند پس نظرات یا دیدگاه های جدید نویسندگان و ویرایشگران نباید در ویکی پدیا معرفی شوند همکاران ویکی پدیا از سیاستها و خط مشی های متنوع کوچکتری نیز حمایت می کنند بر خلاف بقیه ویکی های موجود مثل Ward Cunningham's Portland Pattern Repository ، ویکی پدیا به جای قرار دادن بحثهای مربوط به تغییرات مقاله ها در داخل آنها ، صفحاتی را به نام بحث به این کار اختصاص داده است همکاران ویکی پدیا گاهی مقاله هایی را که احساس می کنند مناسب یک دانشنامه نیست ، تغییر یا انتقال داده و یا حذف می کنند تعاریف فرهنگ واژه ها (dicdefs) یا اصل متنها از اینگونه مقاله ها می باشند گاهی اوقات ویرایشهای مختلف ویکی پدیا برای خود سبک نوشتاری خاصی ایجاد می کنند نویسندگان تمایز رسمی خاصی بین نویسندگان ویکی پدیا وجود ندارد و تصمیمات با رای اکثریت گرفته می شوند در ماه ژانویه ???? ، ویکی پدیا حدودا دارای ?????? کاربر بوده است که هر کدام دست کم در روز پنج ویرایش یا اثر از خود به جا گذاشته است ????? نفر از این کاربرانِ فعال ، در سه زبان بزرگ ویکی پدیا کار کرده اند ????? نفر از کاربران فعالتر روزانه ??? ویرایش یا ثبت اثر داشته اند که بیش از نیمی از آنها در سه زبان بزرگ کار کرده اند بنابر آمارهای ویکی مدیا ، یک چهارم ترافیک ویکی پدیا از سوی کاربرانی است که دارای حساب نیستند و کمتر دست به ویرایش مقاله می زنند وظایف نگه داری به عهده گروه های داوطلبی از توسعه دهندگان ، ناظران ، ماموران و مدیران که به صدها نفر می رسند می باشد مدیران بزرگترین گروه بین آنها می باشند که توانایی جلوگیری از ویرایش یک مقاله یا جلوگیری از دسترسی کاربران خاص طبق سیاستهای انجمن را دارند کاربران زیادی تابه حال به صورت اضطراری یا دائم از ویرایش یا ثبت مقاله در ویکی پدیا منع شده اند ممکن است تخریب یا تخلف از سیاستها ، باعث منع اضطراری یک کاربر گردد در حالیکه تصمیم اخراج بلند مدت یا همیشگی توسط آقای ولز یا کمیته داوری تخلفات جدی و دامنه دار اتخاذ می شود رئیس قبلی بخش ویرایش ویکی پدیا ، لری سانگر گفته است وجود مجوز GFDL به عنوان ضمانت آزادی ، انگیزه خوبی برای کار در یک دانشنامه آزاد است پروفسور آندریا سیفولیلی در مطالعه ویکی پدیا به عنوان یک انجمن ، این طور مطرح می کند که هزینه های پایین شرکت درنرم افزار ویکی ، خود عامل فروگشایی برای توسعه جمعی می باشد و دیدگاه ساخت خلاقانه میزان شرکت پذیری را بالا می برد به ویکی پدیا به عنوان تجربه ای اجتماعی در آنارشی یا دموکراسی نگاه شده است بنیانگذار آن اینگونه جواب می دهد که حتما قرار نیست اینطور باشد اگر چه دستاوردش این بوده است در جستجویی که داخل ویکی پدیا انجام شد صفحه ای پیدا شد که نویسنده آن اینگونه بیان داشته که ارزش این دانشنامه به خاطرآن است که ویکی پدیا انجمنی اجتماعی است به این معنا که می توان از نویسندگان خواست تا از کار خود دفاع کرده یا آن را روشن سازند و بحثها سریعا قابل مشاهده اند ویرایشهای گوناگون ویکی پدیا غالبا دارای میزهای مرجعی هستند که اعضای انجمن در آنجا به سئوالات جواب می دهند ارزیابیها ادعای ویکی پدیا مبنی بر دانشنامه بودن یا این طور نشان دادن ، همیشه مایه بحث بوده است ویکی پدیا را همیشه به خاطر کمبود محسوس اطمینان ، فراگیری و قدرت کنترل کننده مورد انتقاد قرار داده اند بسیاری از کتابداران ، دانشگاهیان و نویسندگان دانشنامه هایِ رسمی تر بر این باورند که ویکی پدیا به عنوان یک مرجع کاربردپذیری کمی دارد ویا هرگز ندارد ویکی پدیا دست کم در برخی محیطهای دیگر از نظر کیفی ، مقبولیتی کافی دارد این دانشنامه برنده یک آزمایش مقایسه ای توسط مجله آلمانی c't شده است بیشتر ستایش آن بدلیل مطالب آزاد و اجازه ویرایش توسط هر فرد می باشد کیفیت منتقدین بر این باورند که مجوز ویرایش همگانی ویکی پدیا را دانشنامه ای غیر قابل اعتماد ساخته است فیلیپ بردلی در مصاحبه ای که با روزنامه گاردین در سال ???? انجام داد گفت که او هرگز از ویکی پدیا استفاده نمی کند و هیچ کتابدار دیگری را نمی شناسد که این کار را انجام دهد مشکل اصلی عدم وجود قدرت کنترل کننده در ویکی پدیاست در کتب منتشر شده ، ناشر باید تضمین کند که اطلاعات کتابش درست است زیرا امرار معاش او بستگی به آن دارد اما با وجود چیزی مثل ویکی پدیا همه آن بر باد می رود تد پاپاس رئیس ویرایشگران دانشنامه بریتانیکا در مصاحبه ای با گاردین این طور می گوید که : فرضیه ویکی پدیا بر این استوار است که پیشرفت مداوم به کمال می انجامد این فرضیه هیچگاه ثابت نشده است دانا بوید درسال ???? در بحثی پیرامون ویکی پدیا به عنوان یک منبع دانشگاهی این طور می گوید که ویکی پدیا هیچ گاه یک دانشنامه نخواهد شد ولی حتما در آینده تبدیل به منبع گسترده ای از دانش می شود که برای اهداف مختلف ارزش زیادی خواهند داشت رابرت مک هنری ویرایشگر سابق بریتانیکا در مقاله ای تحت عنوان دانشنامه مورد اعتماد ویکی پدیا را مورد انتقاد قرار داده است و می نویسد هر چند که ممکن است مقاله ای در ویکی پدیا به درجه اعتبار بالایی دست یابد ولی تا ابد در معرض تغییر دخالت کنندگان بی اطلاع یا کم سواد قرار خواهد داشت آرون کرون مقاله تکذیبیه ای در رد روشهای مک هنری نوشته و آنها را FUD که نوعی فن تجاری به حساب می آید و در زبان انگلیسی مخفف سه واژه به معنای ترس ، عدم اطمینان و شک می باشد اطلاق کرده است رئیس بخش تحریریه سابق ، لری سانگر در اواخر سال ???? ، از ویکی پدیا به دلیل داشتن ماهیت ضد نخبه که باعث رد بازنگری رسمی می شود و در نتیجه موجب کاهش اعتبار مقالات آن می شود انتقاد کرد روند ویرایشی ویکی پدیا اینطور فرض می کند که قرار دادن مقالات در معرض ویرایش همگانی باعث صحت مطالب می شود سانگر پیش از این با اشاره به قانون لینوس در مورد توسعه بازمتن گفته بود: با داشتن چشمهای زیاد ، خطاهای کمتری رخ خواهند داد جوی ایتو یکی از شخصیتهای فناوری در مورد صحت مطالب ویکی پدیا اینطور می نویسد که هر چند این مسئله کمی بستگی به نوع رشته دارد ، سئوال این است که آیا مطلبی که از یک منبع اطلاعاتی دقیق به دست می آید درست تر است یا مطلبی که توسط صدها هزار نفر (با امکان ویرایش) دیده شده و هنوز باقی مانده در آزمایش غیر رسمی که روی توانایی ویکی پدیا در کشف اطلاعات غیر صحیح انجام شد ، نویسنده این طور بیان می دارد که این جریان مکانیسمی حقیقت یاب نیست بلکه بیشتر شبیه مکانیسم رای گیری می ماند ، در نتیجه ممکن است مطلبی که اشتباه به نظر نرسد صحیح تلقی شود ویکی پدیا را به خاطر فراگیر نبودن مورد اتهام قرار داده اند زیرا ماهیت آن داوطلبانه است و می تواند بازتاب جانبداریهای جهتدار نویسندگانش باشد دال هویبرگ رئیس بخش تحریریه دانشنامه بریتانیکا این طور بیان می دارد که مردم درباره چیزهایی می نویسند که به آنها علاقه دارند در نتیجه بسیاری از موضوعات پوشش داده نمی شوند ولی وقایع خبری با تمام جزئیاتشان ذکر می شوند مدخل مربوط به تندباد فرنسس پنج برابر بزرگی مدخل مربوط به هنر چین است و مدخل خیابان کورونیشن دو برابر مدخل مربوط به تونی بلر است لری سانگر رئیس بخش سابق ویرایش نوپدیا در سال ???? گفت هنگامی که به یک مسئله نسبتا تخصصی می رسیم (که خارج از علاقه مردم است) اعتبار پروژه ها بسیار غیر قابل اعتماد می شود ویکی پدیا به عنوان یک ویکی به خاطر اینکه اجازه می دهد مقالاتش ضمن وقایع جاری به روز شوند یا خلق شوند ستایش شده است برای مثال مقاله مربوط به زمین لرزه اقیانوس هند که سریعا بعد از وقوع آن در ویکی پدیای نسخه انگلیسی نوشته شد به سرعت توسط بعضی از مطبوعات چاپ شد نویسندگان و ویرایشگران ویکی پدیا بر این باورند که محدوده موضوعی این دانشنامه می تواند بسیار وسیعتر از بقیه دانشنامه ها باشد از این گذشته این نکته نیز باید ذکر شود که در ماه مه سال ???? (خرداد ??) مثال هویبرگ صحت خود را از دست داد: مقاله مربوط به هنر چین تقریبا سه برابر مقاله مربوط به تندباد فرنسس شد و مقاله مربوط به تونی بلر در حدود ??? بزرگتر از مقاله خیابان کورونیشن گردید این نکته کاملا روشن است که مقاله هایی که در سوال مطرح شده بودند تنها به عنوان مثالهایی برای گرایش متمایل نویسندگان آورده شده بودند؛ اگر چه می توان از این مثالها برای نشان دادن روند ویکی پدیا به سوی تعادل منطقی استفاده کرد مجله آلمانی رایانه ای c't در اکتبر???? (مهر??) مقایسه ای بین دانشنامه های براکهاوس پرمیوم ، مایکروسافت انکارتا و ویکی پدیا انجام داد کارشناسان ?? مقاله از رشته های گوناگون را ارزیابی کردند امتیازات نهایی از این قرار بودند ، ویکی پدیا ?/? از ? (-B) ، براکهاوس پرمیوم ?/? و مایکروسافت انکارتا ?/? اِمیگ و هِرینگ پروفسورهای دانشگاه ایندیانا در تحلیلی پیرامون دانشنامه ها اینطور می نویسند که ویکی پدیا در قلمروهایی که توانایی بیشتری دارد ، همچون فناوری و وقایع جاری ، منابع اطلاعات سنتی را بهبود می بخشد قیاس خوبی که می توان در مورد نقاط قدرت و ضعف ویکی پدیا انجام داد در مقایسه استانداردهای دادگاه و مدارک کارآگاهی می باشد این حقیقت که هر کس می تواند ویکی پدیا را ویرایش کند این ادعا را که می شود تا حد مدارک دادگاه به آن اعتماد کرد مشکل می سازد با اینحال باز بودن آن به سوی خیل وسیع شرکت کنندگان این اجازه را به ویکی پدیا می دهد تا به وسعت و عمق خلاقیت و ارتباطاتی که باعث ایده آل شدن آموختن و جستجوی آرا می شوند برسد این روند بسیار شبیه به روشی است که در آن استفاده بلندنظرانه تر از مدارک کارآگاهی می تواند باعث رسیدن به سرنخ های مهم و مدارک بیشتر بشوند این روند می توانست توسط استانداردهای سختگیرانه دادگاهی در نطفه خفه شوند انجمن ویکی پدیا دارای انجمنی از کاربران است که هر چند نسبتا کم هستند ولی بسیار فعال می باشند اِمیگ و هِرینگ می گویند هنگامی که گروه اندکی از کاربران در یک سیستم باز ویرایشی به صورت یک کنسرت و همراه با هنجارهای توافقی عمل می کنند ، می توانند بر مطالب تولید شده در سیستم ، تنوع حذف مطالب ، مشاجرات ، تناقضات و سازگاری صدای شرکت کنندگان کنترل کاملی داشته باشند ویرایشگران ویکی اینفو که ویکی پدیا روی سایت آنها fork شده است از این که بعضی افراد کاربران جدید را ناعادلانه جن یا کاربران مشکل ساز لقب می دهند و آنها را از ویرایش و نوشتار منع می کنند انتقاد می کنند انجمن ویکی پدیا به دلیل محول کردن ویرایش مقاله ها به کاربرانی که مشکلات آن مقالات را مطرح ساخته اند مورد انتقاد واقع شده است در جستجویی که روی ویکی پدیا انجام شد صفحاتی پیدا شد که نویسندگان آنها ویکی پدیا را به خاطر اینکه یک انجمن اجتماعی است ستوده اند به این معنا که می توان از نویسندگان خواست تا از کار خود دفاع کرده یا آن را روشن سازند و بحثها سریعا قابل مشا هده اند ویرایشهای گوناگون ویکی پدیا غالبا دارای میزهای مرجعی هستند که اعضای انجمن در آنجا به سئوالات جواب می دهند جوایز ویکی پدیا در ماه مه ???? (خرداد ??) دو جایزه مهم را از آن خود کرد اولی جایزه Golden Nica برای Digital Communities بود که توسط Prix Ars Electronica اعطا شد این جایزه به همراه ?????? یورو و دعوت از ویکی پدیا به جشنوار? سال بعد PAE Cyberarts استرالیا بود دومی جایزه Judges' Webby برای بخش انجمن بود همچنین ویکی پدیا نامزد جایزه بهترین کوشش از سوی Webby شد در سپتامبر ????(شهریور??) ویکی پدیای ژاپنی موفق به دریافت جایزه ساخت وب (Web Creation) از سوی انجمن تبلیغ کنندگان ژاپن شد این جایزه معمولاً به افرادی اعطا می شود که سهم بزرگی در پیشبرد وب به زبان ژاپنی دارند و این بار جایزه به شرکت کنندگان دائم ویکی پدیای ژاپنی داده شد ویکی پدیا تا به حال توسط منابع بیشماری همچون BBC News ، USA Today ، The Economist ، Newsweek ، Business Week ، Chicago Sun-Times ، مجله Time و مجله Wired تمجید شده است جوایز اعطاشده به ویکی پدیا و اخبار مربوط به آن که در مطبوعات چاپ می شوند را می توانید از طریق نشانی (http://meta wikimedia org/wiki/Trophy_box) پیگیری کنید تاریخچه ویکی پدیا به عنوان نسخه تکمیلی نوپدیا شروع به کار کرد نوپدیا پروژه دانشنامه رایگان و آنلاینی بود که مقالاتش توسط کارشناسان و از طریق یک جریان رسمی نوشته می شدند نوپدیا در تاریخ ? مارس ???? (?? اسفند ????) تحت مالکیت شرکت Bomis که یک شرکت پورتال وب بود بنیانگذاری شد اعضای برجسته آن عبارت بودند از جیمی ولز رئیس شرکت و تصمیم گیرنده نهایی و لری سانگر رئیس بخش ویرایش و نوشتار نوپدیا و بعدها ویکی پدیا سانگر این طور نوپدیا را توصیف می کند که بین تمام دانشنامه های موجود آن زمان تنها نوپدیا دارای مطالب آزاد بود و محدودیت اندازه نداشت زیرا روی اینترنت قرار داشت ضمنا به خاطر ماهیت عمومیش و محدوده وسیع شرکت کنندگان بالقوه خود ، بی طرف بود نوپدیا دارای هفت مرحله بازنگری توسط کارشناسان متخصص در زمینه های مختلف بود ولی بعدها همگان به این باور رسیدند که این روند برای تولید مقالات بسیار کند می باشد شرکت بومیس که پایه گذار این دانشنامه بود نقشه هایی برای تبلیغات داشت تا از طریق آن جبران سرمایه کند این دانشنامه در ابتدا دارای مجوز مطلب آزاد نوپدیا بود ولی درست قبل از تشکیل ویکی پدیا و بر اثر اصرار ریچارد استالمن مجوز خود را تبدیل به مجوز حق تالیف آزاد گنو کرد ویکی پدیا برای اولین بار در تاریخ ?? ژانویه ????(?? دی ????) وفقط با زبان انگلیسی و با نام wikipedia com به اقیانوس اینترنت انداخته شد ویکی پدیا از تاریخ ?? ژانویه یکی از قابلیتهای Nupedia com به شمار می رفت به این صورت که نویسندگان عمومی می توانستند مقالات خود را در آن وارد کنند تا پس از مرور آن به نوپدیا وارد شود ولی پس از آنکه هیئت مشورتی کارشناسان نوپدیا مدل تولید آن را رد کرد ، از سایت نوپدیا برداشته شد بعد از آن ویکی پدیا به صورت پروژه ای جدا از نوپدیا شروع به کار کرد سیاست دیدگاه بی طرفانه آن در همان ماههای اول برنامه ریزی شد اگر چه شبیه به سیاست پیشین بی طرفی نوپدیا بود ویکی پدیا سریعا شرکت کنندگانی از نوپدیا ، اسلش دات و راهنماهای موتورهای جستجو بدست آورد در پایان سال اول به تعداد ?????? مقاله بین ?? زبان خود رسید تا پایان سال ???? تعداد زبانها به ?? ، پایان سال ???? به ?? و در پایان ???? به تعداد ??? زبان رسید نوپدیا و ویکی پدیا آنقدر کنار هم زیستند تا میزبان (سِرور) نوپدیا از کار افتاد و در سال ???? متون آن به ویکی پدیا انتقال یافت ولز و سانگر فکر استفاده از ویکی را به WikiWikiWeb مربوط به Ward Cunningham یا Portland Pattern Repository نسبت می دهند ولز اینگونه بیان می دارد که او برای اولین بار در دسامبر ???? فکر استفاده از ویکی را از ژرمی رُزنفیلد که کارمند شرکت بومیس بود و یک ویکی مشابه را به او نشان داده بود شنید اما این واقعه بعد از آن بود که سانگر خبر وجود چیزی به نام ویکی را از کوویتز که یکی از کاربران ویکی بود شنید و پیشنهاد ساخت چیزی مثل ویکی برای نوپدیا را به ولز داد از همین جا بود که تاریخ ویکی شروع شد پروژه ای به نام گنوپدیا تحت همان ایده مطلب آزاد (و نه تولید ویکی) همراه با نوپدیا شروع به کار کرده بود این پروژه متعاقبا غیر فعال شد و سازنده آن ریچارد استالمن که تولید کننده نرم افزارهای رایگان است ، شروع به پشتیبانی از ویکی پدیا کرد کاربران اسپانیایی در فوریه ???? از ترس تبلیغات تجاری و نبود کنترل در یک ویکی پدیای انگلیسی محور از ویکی پدیا به روی Encyclopedia Libre رفتند کمی بعد در همان سال ، ولز اعلام کرد که ویکی پدیا هیچ تبلیغی نشان نخواهد داد و وبسایت آن را به wikipedia org انتقال داد بعضی پروژه ها بدلایل ویرایشی خاص به جاهای دیگری نظیر ویکی اینفو انتقال داده شده اند در ویکی اینفو خبری از دیدگاه بی طرفانه نیست و این سایت در طرفداری از چندین مقاله نوشته شده از دیدگاه دلسوزانه(طرفدارانه) می باشد در تاریخ ?? ژوئن ???? (??خرداد ??) بنیاد ویکی مدیا از بین ویکی پدیا و نوپدیا شکل گرفت ویکی پدیا و پروژه های خواهرش تا به حال تحت اداره این سازمان ناسودبر کار کرده اند اولین پروژه خواهر ویکی پدیا به یاد حملات ?? سپتامبر در ماه اکتبر ???? برای به یاد آوری حوادث آن روز ساخته شد ویکی واژه که پروژه فرهنگ واژه ها بود در دسامبر ???? ، ویکی گفتاورد که مجموعه ای از گفته های معروف بود درست یک هفته بعد از افتتاح ویکی مدیا و پروژه ویکی نسک که مجموعه ای از کتابهای رایگانی که با مشارکت همگانی نوشته شده اند در ماه بعد به کار افتاد ویکی مدیا بعد از آن شروع به پروژه های جدیدی کرد که ذیلا توضیح داده خواهند شد ویکی پدیا از ابتدا وضعیت خود را با شمارش مقاله هایش اندازه گرفته است در دو سال ابتدایی پیدایش خود روزانه در حدود ??? مقاله یا کمتر به آن اضافه می شد ویکی پدیای انگلیسی در تاریخ ?? ژانویه ???? (?بهمن ??) به سرعت ??????? مقاله رسید در سال ???? مقالات ویکی پدیا به نرخ رشد تقریبی ????? تا ????? مقاله در روز رسیدند در ?? فوریه ???? (?اسفند ??) ویکی پدیا در تمامی زبانهای خود به میزان ??????? مقاله دست یافت در تاریخ ?? سپتامبر ???? (?? شهریور ??) مقاله های ویکی پدیا در ??? زبان به یک میلیون رسید نرم افزار و سخت افزار ویکی پدیا توسط برنامه بازمتن مدیاویکی روی دسته ای از میزبانان وب مستقر در فلوریدا اجرا می شود مدیا ویکی نسخه سوم این برنامه می باشد در ابتدا ویکی پدیا روی UseModWiki که توسط کلیفورد آدامز (نسخه ?) نوشته شده بود کار می کرد در ابتدا برای پیوندهایش از CamelCase استفاده می کرد ولی بعدها امکان استفاده از قلاب (bracket) هم در آن ایجاد شد ویکی پدیا در تاریخ ژانویه ???? در نسخه جدید خود استفاده از موتور PHP را به همراه پایگاه داده MySQL آغاز کرد این نرم افزار که نسخه دوم به حساب می آمد توسط ماگنوس مانسک و مخصوص ویکی پدیا نوشته شده بود به خاطر تقاضاهای زیاد به منظور بهبود کیفیت اصلاحات زیادی روی آن انجام شد سرانجام این نرم افزار توسط لی دانیل کراکر دوباره نویسی شد این نرم افزار که نسخه شماره سه محسوب می شد در ژولای ???? نوشته شد و مدیاویکی نام گذاری گردید مجوز استفاده از آن تحت گنو می باشد و در تمامی پروژه های ویکی مدیا از آن استفاده می شود ویکی پدیا تا سال ???? تنها روی یک سرور بود تا آنجا که تنظیمات میزبان آن تقسیم به چندین قسمت شد در ژانویه ???? ویکی پدیا روی ?? سرور مختلف در فلوریدا مشغول به کار بود پیکربندی آن عبارت است از یک بانک اطلاعاتی بزرگ تحت MySQL ، چندین میزبان خادم بانک اطلاعاتی و ?? میزبان وب که با نرم افزار آپاچی کار می کنند و ? تا که تحت میزبان Squid Cache کار می کنند تقاضاهای صفحه وب ابتدا به میزبانان مخزن Squid caching فرستاده می شوند درخواستهایی که قابلیت انجام شدن در این میزبان ها را ندارند به دو میزبان متعادل ساز که نرم افزار perbal روی آنها نصب است فرستاده می شوند سپس تقاضاها برای یکی از میزبانهای وب آپاچی فرستاده می شوند تا مورد پردازش قرار بگیرند میزبانهای وب ، صفحات را به شکل لازم پردازش می کنند برای افزایش سرعت ، صفحاتی که برای کاربران ناشناس پردازش شده اند در یک فایل سیستم ذخیره (cache) می شوند تا زمانیکه از درجه اعتبار ساقط شوند این امر باعث عدم پردازش صفحات معمول می شود ویکی مدیا در حال ساخت شبکه ای جهانی از میزبانان مخزن به علاوه ? میزبان مخزن خود در فرانسه می باشد گزارش وضعیت رو به رشد وب سایت ویکی پدیا به صفحه وضعیت د

دیکشنری تخصصی انگلیسی به فارسی مهندسی كامپيوتر و IT بر اساس حروف الفبا

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | M | N | O | P | Q | R | S | T | U | V | W | X | Y | Z

دیکشنری تخصصی فارسی به انگلیسی مهندسی كامپيوتر و IT بر اساس حروف الفبا

آ | ا | ب | پ | ت | ث | ج | چ | ح | خ | د | ذ | ر | ز | ژ | س | ش | ص | ض | ط | ظ | ع | غ | ف | ق | ک | گ | ل | م | ن | و | ه | ی |
اگر این اصطلاح تخصصی مهندسی كامپيوتر و IT از انگلیسی به فارسی مفید بود آن را با دوستان خود به اشتراک بگذارید

دیکشنری تخصصی به تفکیک دپارتمان ها و رشته ها


دیکشنری تخصصی هنر

درباره دیکشنری تخصصی برساد


دیکشنری تخصصی برساد برای استفاده دانشجویان، پژوهشگران و استادان رشته های مختلف طراحی شده است. استفاده از خدمات دیکشنری تخصصی برساد کاملا رایگان است.

تماس با ما



Telegram: @Barsadic
وبلاگ برساد

×
می خوای مقاله ISI مهندسی كامپيوتر و IT رو برات ترجمه کنیم؟ سریع کلیک کن